Noventa e dous anos da Segunda República

“Señores: con Fernando VII murió la monarquía tradicional.

Con la fuga de Isabel II,la monarquía parlamentaria.Con la renuncia de don

Amadeo de Saboya,la monarquía democrática.

Nadie ha acabado con ella.; ha muerto por sí misma.

Nadie trae la República; la traen todas las circunstancias,la trae unha

conjuración de la sociedad,de la naturaleza y de la Historia.

Señores: saludémosla como el sol que se levanta por su propia fuerza en el

cielo de nuestra Patria”

(Emilio Castelar. Discurso 11 .02.1873. Primeira República)

Aquel 14 de abril do 1931, foi un dos martes máis felices na vida de María e Ánxel.
Chega a Segunda República: Con alegría. Sen violencia. Con esperanza.
.......
A parella leva once anos casada.
Son dous mozos, camiño dos trinta e seis anos.
Naceran - sen saber un do outro - no mesmo ano: 1895.
Ela, en Guísamo –Bergondo.
El na Coruña. Fillo de labregos arzuanos.
Con once anos, María aprendeu o oficio de costureira.
Con catorce anos, él aprendeu francés (emigrado en Bordeaux -Francia)
Con vintecinco anos (1920) casaron.
Abren un pequeno comercio de teas (compaxinando o oficio dela -modista- e as clases particulares -de francés- del)
....
El fíxose editor. Primeiro en Lar. No 1927 en Nós
Cunha vella teima: Publicar en galego.
Foi un pioneiro, publicando as primeiras novelas de peto nos quioscos... e tamén un adiantado na divulgación de ilustracións, deseños, debuxos ( Castelao !)
E os clásicos galegos do XIX
E o xornal máis lido: A Nosa Terra.
.................
E sí, moitas veces os cartos daquela tenda da rúa Panadeiras,9 ían para axudar os gastos da imprenta Nós.
Non é admirable?
Unha parella unida, traballadora, emprendedora, naquela década prodixiosa (Irmandades da Fala, Seminario de Estudos Galegos, Partido Galeguista...)
........
Ela costureira
El editor
......
E foi naquel ilusionante martes de abril, cando resolveron marchar para Compostela.
Alí podíanse atender mellor as publicacións do Seminario de Estudos Galegos.
E no agosto xa estaba instalada a imprenta Nós, naquel local da Rúa das Hortas que lles cedeu o seu amigo Camilo Díaz Baliño.
E aí estaba María - axudando ós cinco operarios da Imprenta - encadernando libros como Mar ao norde de Cunqueiro (un rapaz de Mondoñedo, novísimo) ou Retrincos de Castelao (xa era un referente mítico, o irmán Daniel).
...............
Mentres procuro as súas pegadas en Compostela matino no conmovedor exemplo de compromiso e xenerosidade galeguista desta parella: María e Ánxel....
Saúde e república, mestres !
Venres, 14 abril 2023